«  Ecclesiastes - Jana z Sanoka [1590]Ecclesiastes Salomona - Ks. P. Mniński [1761]  »

Daniel Prorok - J.J.Wadowski

Stary Test. 1Moj2Moj3Moj4Moj5MojJozSędRut1Sam2Sam1Krl2Krl1Krn2KrnEzdNehEstHioPsaPrzKohPnPIzaJerLamEzeDanOzeJoeAmAbdJonMicNahHabSofAggZacMal
Nowy Test. MatMarŁukJanDzARzym1Kor2KorGalEfeFlpKol1Tes2Tes1Tym2TymTytFlmHebJak1Pio2Pio1Jan2Jan3JanJudApok
Inne 1Mach2MachMdrSyrTobJdtBar  

Strona tytułowa wydania z 1699 r.

Główne wydanie 1699

WADOWSKI JÓZEF JAN, Daniel prorok książe Assyryjskie, Warszawa, Druk. Pijarów, 1699  [IMG SKAN]

Tłumaczenie

ks. Józef Jan Wadowski

Więcej o przekładzie

Małgorzata Krzysztofik - Fragmeny z "XVII-wieczne parafrazy wierszowane Starego Testamentu jako przykład literackiej interpretacji biblijnego Słowa":

Znaczne różnice wobec pierwowzoru biblijnego widoczne są również w parafrazie Księgi Daniela - Danielu proroku ks. Józefa Jana Wadowskiego. Autor do litery Pisma dodał różnorodne uwagi dotyczące wielu sfer życia ludzkiego oraz problemów politycznych Rzeczypospolitej u schyłku XVII wieku. Śmiało łączył teologię starotestamentalną z przesłaniem Nowego Testamentu oraz dał własne interpretacje wizji prorockich. Pisarz zrezygnował z obcego naszej literaturze wersetu biblijnego na rzecz rymowanej oktawy; rozbudował utwór, wplatał w tok narracji porównania homeryckie i wstawki mitologiczne. Zachował trzon kompozycyjny pierwowzoru, dodając do niego wstęp, przedmowę i Komplementa. Graficznie wyróżniał w tekście własne dodatki, ale był niekonsekwentny. Podobieństwa Księgi Daniela i Daniela proroka są zauważalne w następujących aspektach: z Biblii czerpał autor gatunki literackie, układ części narracyjnej, wizyjnej oraz charakterystykę bohaterów. Ks. Józef Jan Wadowski stworzył parafrazę wychodzącą naprzeciw potrzebom czytelnika, dla którego obcowanie z tekstem biblijnym nie było łatwe – próba wyjaśniania miejsc trudnych zadecydowała o znacznym rozszerzeniu tekstu pierwowzoru, czego owocem jest przytłaczające wielosłowie. Daniel prorok tym samym stanowi typ parafrazy interpretacyjno – wyjaśniającej, której głównym celem jest dydaktyzm. Utwór opatrzony przez autora licznymi komentarzami (obyczajowymi, teologicznymi, politycznymi, społecznymi), przyczyny słabości politycznej tłumaczy karą Boską za grzechy narodu, który zostaje powierzony Bogu w poetyckiej modlitwie: „Czarta i z kraju wypędź sarmackiego Niechaj postronne królestwa poznają, Że nas w łasce swej chowasz” [...] [...] w Danielu proroku [...] uwagi ks. Józefa Jana Wadowskiego kilkakrotnie przekraczają objętością tekst parafrazowanej księgi. [...] Komentarz obyczajowy dotyczy przede wszystkim zauważalnej przez autorów korupcji, chciwości, pogoni za przemijającymi dobrami materialnymi, zepsucia wśród najwyższych warstw społecznych oraz wad narodowych – głównie pijaństwa i obżarstwa. I tak np. opis uczty Baltazara, na której sam władca daje zły przykład poddanym, staje się pretekstem do takiej refleksji: „Pijaństwo różne w ludziach ma brzydkości, Jednych do buntów, do kradzieży wiedzie, Drugich do sprośnej skłania cielesności, Tych z mądrych czynni głupcami w biesiedzie” Wraz z krytyką obyczajów Rzeczypospolitej szlacheckiej pojawia się również zachęta do pogłębienia życia duchowego przez posty, modlitwy i jałmużnę, które umacniają człowieka wewnętrznie i pomagają w walce z pokusami, np.: „Dopieroż silna moc wnętrznego ducha Gdy jak prosięcia, nie nadziejesz brzucha.” Stąd w parafrazach biblijnych liczne nawoływania do wewnętrznej przemiany - tym bardziej aktualne, że przesycone świadomością krótkości ludzkiego żywota i nieuchronności śmierci, np.: „Takci nas łowi śmierć i stąd wymyka (…) W tym srodze grzeszni zuchwale stawają, Że na śmierć, na sąd do zgonu nie dbają.” [...] największe niebezpieczeństwo grozi jej [Rzeczpospolitej - J.A.] ze strony pogańskiej Turcji (symbolizuje ją księżyc): „Miesiąc przemaga słońce Panie drogi Skąd ta w pogaństwie moc? A czyż nowina, Że i na Kościół bije piorun srogi.” [...] odrzucenie tradycji antycznej jest przede wszystkim odrzuceniem pogaństwa i wiąże się z poczuciem wyższości z powodu posiadania prawdziwej wiary. W przedmowie do Daniela proroka ks. Józef Jan Wadowski pisze: „Nie Saturnowe Synojedztwa sprosne, Ani Bellony krwawej rożne boje, Ni Wolupiej marności rozkoszne, Chcę przypominać. Stąd Panrasy twoje Minę Apollo (…) Ja światowego nie chcę słuchać brzęku, Z Kościoła arfę Świętą, mam dziś w ręku”. [1]

Kalendarium przekładu

1699WADOWSKI JÓZEF JAN, Daniel prorok książe Assyryjskie, Warszawa, Druk. Pijarów, 1699  [IMG SKAN]

Linki

    Informacje o tłumaczeniu:
  • Małgorzata Krzysztofik -  Refleksje pisarzy doby przedrozbiorowej o problemach poetyckiej adaptacji ksiąg biblijnych
  • Małgorzata Krzysztofik -  XVII-wieczne parafrazy wierszowane Starego Testamentu jako przykład literackiej interpretacji biblijnego Słowa. Kopia strony
 

Zostaw komentarz

Komentarz: 


Podpis:     
Przepisz kod: 
 

UWAGA: Aby uniknąć przechowywania jakichkolwiek danych osobowych: (1) Usunięto wszystkie dotychczas pozostawione adresy e-mail. (2) Zostało zablokowane pole "E-mail". (3) Jeśli w treści komentarza umieścisz adres e-mail, robisz to na własną odpowiedzialność.
Wiadomości prywatne do BibliePolskie.pl na które oczekujesz odpowiedzi proszę wysyłać