BibliePolskie.pl

Strona tytułowa wyd. internetowego

Okładka wydania z 2017 r.

Tył okładki wydania z 2017 r.

Główne wydanie 2017-06

Psałterz grecki z komentarzami Świętych Ojców, Nauczycieli Kościoła i pisarzy bizantyjskich. Wydawnictwo M, 2017, 640 s., ISBN 978-83-8043-219-2. Księga Psalmów w tłumaczeniu ks. Henryka Paprockiego, teologa i duchownego prawosławnego. Do każdego psalmu dołączony jest wybór komentarzy z Ojców Kościoła Wschodniego oraz świętych i pisarzy z tradycji prawosławnej. Księga bogato ilustrowana reprodukcjami ikon oraz elementami ornamentyki inspirowanymi tradycją prawosławną. Ks. Henryk Paprocki, teolog i duchowny prawosławny. Ukończył studia teologiczne na KUL, oraz studia doktoranckie w Instytucie św. Sergiusza w Paryżu. Jest członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Studiów Patrystycznych, autorem wielu artykułów I książek poświęconych liturgii i duchowości prawosławnej. [IMG]

Tłumaczenie

ksiądz Henryk Paprocki

Fragmenty przekładu

Psalm 1 [1] Szczęśliwy mąż, który nie idzie na radę bezbożnych, nie stoi na drodze grzeszników i nie zasiada w zgromadzeniu szyderców. [2] Ale jego upodobanie w Prawie Pańskim i w Jego Prawie będzie pouczał się dzień i noc. [3] Będzie jak drzewo zasadzone nad strumieniami wód, które swój owoc wydaje w swoim czasie i jego liść nie opada, a wszystko, co czyni, będzie pomyślne. [4] Nie tak będzie z bezbożnymi, nie tak, są bowiem jak proch, który wiatr porywa z oblicza ziemi. [5] Przeto nie ostoją się bezbożni na sądzie, ani grzesznicy w zgromadzeniu sprawiedliwych. [6] Albowiem Pan zna drogę sprawiedliwych, a droga bezbożnych zaginie.

Psalm 2 [1] Psalm Dawida. Po co burzą się narody i ludzie knują rzeczy próżne? [2] Powstali królowie ziemi i książęta zeszli się razem przeciwko Panu i Jego Pomazańcowi. [3] „Rozerwijmy ich pęta i zrzućmy z siebie ich jarzmo!” [4] Wyszydzi ich Ten, który mieszka w niebie, Pan z nich zakpi. [5] Wtedy przemówi do nich swoim gniewem i zatrwoży ich swoją zapalczywością. [6] Ja zaś jestem przezeń ustanowiony jako król nad Syjonem, Jego świętą górą, [7] abym głosił zrządzenia Pańskie. Pan rzekł do mnie: „Ty jesteś moim Synem, Jam dzisiaj Ciebie zrodził! [8] Proś mnie, a dam Ci narody jako Twoje dziedzictwo i krańce ziemi w posiadanie. [9] Będziesz rządził nimi żelazną laską, skruszysz ich jak naczynia garncarza”. [10] A teraz zrozumcie, królowie, poprawcie się wszyscy sędziowie ziemi: [11] Służcie Panu z bojaźnią i radujcie się Jemu z drżeniem. [12] Przyjmijcie pouczenie, aby nigdy nie zagniewał się Pan i byście nie zeszli z prawej drogi, gdy wkrótce zapłonie Jego gniew. Szczęśliwi wszyscy, którzy w Nim mają nadzieję.

Więcej o przekładzie

Wprowadzenie do przekładu z 2017 roku:

Czytelnik komentarza do psalmów może słusznie postawić dwa pytania, odnoszące się do samych psalmów, a mianowicie: dlaczego ich przekład został dokonany z języka greckiego i co to takiego jest katyzma? Dlaczego greka? Musimy zacząć od kanonu Pisma Świętego. W chrześcijaństwie możemy wyróżnić trzy kanony ksiąg Pisma Świętego. Jeśli chodzi o Stary Testament, problem dotyczy ksiąg uznawanych za kanoniczne (księgi znajdujące się w kanonie, chociaż niektóre z nich traktowane są jako nieautentyczne): Kościoły protestanckie wymieniają 39 ksiąg, Kościół rzymskokatolicki 46 ksiąg i Kościół prawosławny, idąc za tekstem Septuaginty (skrót: LXX), 50 ksiąg. Różnice te związane są z tak zwanymi księgami deuterokanonicznymi, niekiedy niesłusznie nazywanymi apokryfami, przy czym do tej grupy ksiąg Kościół rzymskokatolicki zalicza księgi Judyty, Tobiasza, 1 i 2 Machabejską, Mądrości Salomona, Mądrości Syracha i Barucha, a Kościół prawosławny ponadto 2 Ezdrasza (zaczyna się słowami: „I spełnił Jozjasz Paschę w Jerozolimie”) i (tylko w Biblii starocerkiewnosłowiańskiej oraz niekiedy rosyjskiej) 3 Ezdrasza (zaczyna się słowami: „Druga księga Ezdrasza Proroka”), 3 Machabejską i List Jeremiasza (w Biblii katolickiej stanowi on 6. rozdział księgi Barucha). Dodatkowe różnice dotyczą obecności Modlitwy Manassesa jako zakończenia 2 Księgi Kronik, Ps 151 wśród psalmów (jako dodatek po Psalmie 150) oraz zakończenia Księgi Hioba w wersji LXX (od rozdziału 42, wiersza 17b). Skąd biorą się tak znaczne różnice, skoro w pierwszych wiekach chrześcijaństwa Biblią Kościoła była Septuaginta i Ojcowie Kościoła oraz sobory powszechne i synody cytują wyłącznie tekst Septuaginty? Septuaginta, zwana też „Biblią z Aleksandrii”, jest przekładem Pisma Świętego Starego Testamentu na język grecki, opracowywanym w Aleksandrii od czasów Ptolemeusza II Filadelfia (285–246), a więc od III wieku przed Chrystusem, konkretnie w okresie od około 280 do 130 roku przed Chrystusem. Z Listu Arysteasza, pseudoepigrafu napisanego prozą i pochodzącego najprawdopodobniej z drugiej połowy II wieku przed Chrystusem, rzekomo napisanego przez niejakiego Arysteasza, jednego z Hellenów, czcicieli Zeusa oraz dworzanina Ptolemeusza II Filadelfa, do mieszkającego w Jerozolimie brata Filokratesa, możemy poznać legendę powstania Septuaginty. Na zaproszenie Ptolemeusza II Filadelfa do Aleksandrii miało przybyć siedemdziesięciu dwóch uczonych żydowskich, po sześciu z każdego z dwunastu plemion Izraela, którzy po oficjalnym przyjęciu na dworze rozpoczęli przekład Tory na grekę koine. Mieli oni pracować osobno, a potem wymienić się efektami tłumaczenia i ustalić ostateczną wersję dzieła. Przekład... [zobacz całość]

Przykład komentarza do Psalmu 7

 1. Chusi, oddany przyjaciel króla Dawida, zostawił go i udawał zdrajcę, przeszedł do obozu tyrana Absaloma, który powstał przeciwko swemu ojcu Dawidowi. Jako mądry doradca przebiegle zaproponował odłożenie pogoni za Dawidem. Przez tę radę Chusi uratował Dawida, dał mu możność zgromadzenia wojska (2 Krl 17). Dawid zaśpiewał za to dziękczynną pieśń Bogu, przypisując dzieło zbawienia łasce Bożej. Dodając pouczenia dla tych, którzy cierpią od kogoś zniewagi, Dawid zaleca im mieć nadzieję w Bogu i od Niego oczekiwać pomocy (Atanazy Wielki, Bazyli Wielki, Jan Chryzostom, Teodoret z Cyru). 2. Dawid, mając licznych wrogów, w nieszczęściach i napaściach miał nadzieję tylko w Bogu. Czy postrzegasz łagodność duszy proroka? – On nie prosi o ukaranie przeciwników, ale prosi jedynie o wybawienie od wszystkich prześladujących. Boże mój – ten zwrot jest wyrazem szczególnej miłości do Boga. Uczmy się z przykładu Dawida, że pobożnych ludzi spotyka wiele prześladowań i mają w świecie dużo trosk. Nieszczęścia natomiast pokazują, gdzie jest nadzieja człowieka. Wszelkie bowiem nieszczęścia, podobnie jak lekarstwo wymiotne, pokazują, co kryje się w sercu (Jan Chryzostom, patriarcha Tichon). 3. Chociaż Dawid zgromadził wojsko, to jednak mówi, że to nie ono uratuje i zbawi (nie ma wybawcy, ani też zbawcy), jeśli nie będzie pomocy z wysoka. Lwem prorok nazywa diabła, który jako lew ryczący szuka, kogo pożreć (1 P 5,8) (Jan Chryzostom). 4. Nieprawość jest w moim ręku, to znaczy w czynach. Chrystus nakazał nam nie to, żebyśmy nie mieli wrogów – nie jest to w naszej władzy – ale mamy władzę ich nie nienawidzić. A kto nas nienawidzi, nie bacząc na naszą łaskawość do niego, ten daje nam wielką nagrodę. Prorok liczy grzech temu, kto zaczął zły czyn i temu, kto mści się za zło. Taki człowiek staje się ograbionym, to znaczy pozbawionym łaski (Bazyli Wielki, Grzegorz z Nyssy, Jan Złotousty). 5–6. Kiedy śpiewamy ten psalm, to przeklinamy samych siebie, jeśli odpłacamy złem za zło. Również sprowadzamy na siebie to przekleństwo Dawida, jeśli czynimy dobre uczynki ze względu na ludzką chwałę, zamieniając niebieską chwałę na proch ziemski. Prorok prosi nawet o to, żeby został wydany w ręce diabła, jeśli uczynił coś, co zostało już wymienione. Patrz, jak łagodny Chrystus Pan nasz nie odpłacił niegodziwym Żydom złem za zło. Na krzyżu rozpostarł za nich swoje ręce, modląc się za nich: Ojcze, przebacz im (Łk 23,34) (Atanazy Wielki, Doroteusz z Gazy, Grzegorz Palamas, Jan Chryzostom). 7–8. Dawid błaga sprawiedliwego Sędziego, żeby wygłosił sprawiedliwy wyrok na oskarżycieli dla pouczenia i poprawy wielu ludzi. Słowo gniew wskazuje na karzącą moc Sędziego.... [zobacz całość]

Kalendarium przekładu

Dodatkowe fragmenty przekładu

Psalm 3 [1] Psalm Dawida, gdy uciekał na pustyni przed swoim synem Absalomem. [2] Panie, dlaczego pomnożyli się moi wrogowie? Wielu powstaje przeciwko mnie, [3] wielu powiada mojej duszy: „Nie ma dla niego zbawienia w jego Bogu”. [4] Ty jednak, Panie, jesteś moim wspomożycielem, moją chwałą, Ty podnosisz moją głowę. [5] Wołam do Pana moim głosem i usłyszał mnie ze swojej świętej góry. [6] Zasnąłem i spałem, i wstałem, albowiem Pan mnie wspomaga. [7] Nie ulęknę się tysięcy ludzi, którzy napadają na mnie zewsząd. [8] Powstań, Panie, wybaw mnie, Boże mój, albowiem Ty poraziłeś wszystkich nienawidzących mnie bez powodu, skruszyłeś zęby grzesznikom. [9] Pana jest zbawienie i nad Twoim ludem Twoje błogosławieństwo.

Psalm 4 [1] Na koniec w pieśniach. Psalm Dawida. [2] Kiedy wzywałem, usłyszał mnie Bóg mojej sprawiedliwości. W utrapieniu dałeś mi przestwór, ulituj się nade mną i usłysz moją modlitwę. [3] Synowie ludzcy, dokąd będziecie ociężali sercem? Czemu kochacie marność i szukacie kłamstwa? [4] Wiedzcie, że Pan cudownie wysławi swego sprawiedliwego, Pan mnie usłyszy, gdy będę wołał do Niego. [5] Gniewajcie się, ale nie grzeszcie, a co mówicie w waszych sercach, na swoich łożach opłakujcie. [6] Złóżcie ofiarę sprawiedliwości i zaufajcie Panu. [7] Wielu mówi: „Któż wskaże nam dobro?” Niech zajaśnieje na nas światłość Twego oblicza, Panie. [8] Dałeś radość mojemu sercu, większą niż w czasie obfitych zbiorów pszenicy, wina i oleju. [9] W spokoju usnę i odpocznę, bo Ty sam, Panie, pozwalasz mi żyć w nadziei.

Psalm 5 [1] Na koniec za tę, która dziedziczy. Psalm Dawida. [2] Wysłuchaj moje słowa, Panie, zrozum moje wołanie. [3] Zważ na głos mojej modlitwy, Królu mój i Boże mój, bo pomodlę się do Ciebie, Panie. [4] O poranku usłysz mój głos, o poranku stanę przed Tobą i ujrzysz mnie. [5] Albowiem Ty jesteś Bogiem, który nie pragnie nieprawości, nie zamieszka w Tobie złoczyńca. [6] Ani też nie ostoją się nieprawi przed Twoimi oczyma, znienawidziłeś wszystkich czyniących nieprawość. [7] Wytracisz wszystkich mówiących kłamstwa, Pan brzydzi się mężem krwawym i podstępnym. [8] A ja w ogromie Twego miłosierdzia wejdę do Twego domu, pokłonię się w Twojej bojaźni przed Twoim świętym przybytkiem. [9] Panie, prowadź mnie w Twojej sprawiedliwości, ze względu na moich wrogów wyrównaj przed Tobą moją drogę. [10] Bo w ich ustach nie ma prawdy, ich serce jest pełne marności, ich gardło jest grobem otwartym, zwodzą swoim językiem. [11] Osądź ich, Boże, niech odstąpią od swoich zamysłów, wypędź ich dla wielu ich niegodziwości, napełnili bowiem Ciebie goryczą, Panie. [12] I niech rozweselą się wszyscy, którzy w Tobie złożyli nadzieję, na wieki radować się będą. Zamieszkasz w nich i wychwalać będą Ciebie miłujący Twoje imię. [13] Albowiem Ty, Panie, błogosławisz sprawiedliwemu, jak orężem wieńczyłeś nas upodobaniem ku dobremu.

Psalm 6 [1] Na koniec, w pieśniach, na oktawę. Psalm Dawida. [2] Panie, nie karć mnie w Twojej zapalczywości i nie doświadczaj mnie w Twoim gniewie. [3] Zmiłuj się nade mną, Panie, bo jestem słaby, ulecz mnie, Panie, bo drżą moje kości. [4] I bardzo strwożona jest moja dusza. A Ty, Panie, jak długo jeszcze? [5] Zwróć się, Panie, ocal moją duszę, wybaw mnie w swoim miłosierdziu! [6] Bo nikt z umarłych nie pamięta o Tobie, któż będzie wysławiał Ciebie w otchłani? [7] Zmęczyłem się moim wzdychaniem, będę obmywał co noc moje łoże, będę zwilżał łzami moje posłanie. [8] Zmętniało od gniewu moje oko, zestarzałem się wśród wszystkich moich wrogów. [9] Odstąpcie ode mnie wszyscy czyniący nieprawość, bo Pan usłyszał głos mego płaczu. [10] Pan usłyszał moje błaganie, Pan przyjął moją modlitwę. [11] Niech się zawstydzą i zatrwożą wszyscy moi wrogowie, niech odstąpią i bardzo szybko się zawstydzą.

Psalm 7 [1] Psalm Dawida, który wyśpiewał Panu za słowa Chusiego syna Jeminiego. [2] Panie Boże mój, w Tobie mam nadzieję, wybaw mnie od wszystkich prześladujących mnie i zbaw mnie. [3] Aby nigdy nie pochwycił jak lew mojej duszy, gdy nie ma wybawcy, ani też zbawcy. [4] Panie Boże mój, jeśli to uczyniłem, jeśli nieprawość jest w moim ręku, [5] jeśli odpłaciłem tym, którzy zło mi wyrządzili, niech padnę ograbiony przez moich wrogów. [6] Niech nieprzyjaciel ściga moją duszę i pochwyci, niech wdepce w ziemię moje życie, a moją chwałę niech zmiesza z prochem. [7] Powstań, Panie, w Twoim gniewie, Okaż swą wielkość do najdalszych granic Twoich wrogów. Powstań, Panie Boże mój, w zrządzeniu, które zapowiedziałeś. [8] I otoczy Ciebie tłum ludzi, wzniesiesz się nad nimi na wysokości. Pan sądzi narody. [9] Pan sądzi ludy. Sądź mnie, Panie, według mojej sprawiedliwości i według niewinności, która jest we mnie. [10] Niech się dopełni nieprawość grzeszników a Ty kieruj sprawiedliwym, Boże sprawiedliwy, który badasz serca i nerki. [11] Moja pomoc od Pana, który zbawia prawych sercem. [12] Bóg Sędzia sprawiedliwy, mocny i wielce cierpliwy, nie płonie gniewem każdego dnia. [13] Jeśli się nie nawrócicie, oczyści swój oręż, naciągnie swój łuk i przygotuje go. [14] A wraz z nim przygotuje narzędzia śmierci, swoje strzały uczyni płonącymi. [15] Oto grzesznik nabył nieprawość, jest brzemienny podstępem i zrodził fałsz. [16] Wykopał rów i pogłębił go, i wpadł do jamy, którą przygotował. [17] Jego podstęp obróci się przeciwko jego głowie, a jego nieprawość spadnie mu na ciemię. [18] Będę wyznawał Pana w Jego sprawiedliwości i będę śpiewał imieniu Boga najwyższego.

Psalm 8 [1] Na koniec, dla tłoczni. Psalm Dawida. [2] Panie, Panie nasz, jak cudowne jest Twoje imię po całej ziemi, albowiem Twój majestat przewyższa niebiosa. [3] Z ust niemowląt i osesków zgotowałeś chwałę na przekór Twoim wrogom, aby zniszczyć nieprzyjaciela i mściciela. [4] Albowiem wejrzę na niebiosa, dzieło Twoich palców, księżyc i gwiazdy, które Ty umocniłeś. [5] Kim jest człowiek, że o nim pamiętasz, albo syn człowieczy, że go nawiedzasz? [6] Uczyniłeś go niewiele mniejszym od aniołów, uwieńczyłeś go chwałą i czcią. [7] I postawiłeś go nad dziełami Twoich rąk, wszystko poddałeś pod jego nogi. [8] Wszystkie owce i woły, nadto zwierzęta polne, [9] ptaki niebieskie i ryby morskie, które przemierzają szlaki morza. [10] Panie, Panie nasz, jak cudowne jest Twoje imię po całej ziemi.