BibliePolskie.pl

Okładka wydania z 2003 [1]

Główne wydanie 2003

Pieśń nad pieśniami, wstęp, przekład i komentarz ks. Krzysztof Bardski, Ilustracje: Paweł Różewicz, Warszawa: Towarzystwo Biblijne w Polsce 2003, 48 s., ISBN: 83-85260-29-3. Bardski: "przekład z zastosowaniem daleko posuniętej zasady ekwiwalencji dynamicznej" PnP#2 [IMG TXT]

Tłumaczenie

ks. Krzysztof Bardski

Fragment przekładu

Pieśń na Pieśniami rozdz.4 [1] Jakże jesteś piękna, przyjaciółko moja, * Jakże jesteś piękna! * Oczy twoje są jak gołębie * Ukryte za zasłoną. * Twoje włosy jak stado kóz, * Które zstąpiły z gór Gileadu * [2] Twoje zęby są jak stado ostrzyżonych owiec, * Które wyszły z kąpieli. * Każda z nich ma bliźniaczkę, * Żadnej nie brakuje. * 3. Jak wstążeczka szkarłatna twoje wargi, * Twoje usta są urodziwe. * Jak połówka granatu twój policzek, * Ukryty za zasłoną. * [4] Jak wieża Dawida twoja szyja * Zbudowana na płytach kamiennych5. * Tysiąc tarcz zawieszono na niej, * Wszystkie puklerze wojowników. * [5] Twoje piersi jak dwoje małych * Bliźniąt gazeli, * Które pasą się wśród lilii. * [6] Póki dzień nie zawieje chłodem, * Zanim cienie umkną, * Pójdę ku górze mirry, * Ku wzgórzu kadzidła. * [7] Cała jesteś piękna, przyjaciółko moja, * I skazy nie ma w tobie. * [8] {On} Ze mną, z Libanu, oblubienico! * Ze mną, z Libanu, przyjdź! * Zstąp ze szczytu Amana,... [całość] [2]

Więcej o przekładzie

Fragment wstępu

Jeden z mędrców starożytnego Izraela powiedział, że "wszystkie księgi Pisma są święte, ale Pieśń nad Pieśniami - Szir haszirim - jest Święta nad Świętymi". Nie znamy autora księgi. Prawdopodobnie było ich wielu, w obecnym zaś kształcie została spisana około IV w. przed Chrystusem. Koloryt odmalowanych w księdze pejzaży wskazywałby na Ziemię Świętą, na okolice Jerozolimy. Nie wiemy również kim są jej bohaterowie. Nie znamy ich imion. Oblubieniec raz jawi się pod postacią króla Salomona, innym razem ubogiego pasterza. Sceneria Pieśni zmienia się nieustannie: od pałacowych komnat, przez ukwiecone doliny, mury miast. Zaciera się granica między snem i jawą, marzeniem i spełnieniem. (...) Szir haszirim łączy zatem to, co najbardziej ludzkie z tym, co najbardziej Boże. Bo Bóg jest miłością. Wprowadza do wnętrza Biblii tę sferę ludzkich doświadczeń... Pieśń nad Pieśniami przypomina nam, że prawdziwa miłość istnieje, człowiek potrafi kochać, bo Bóg pierwszy go umiłował. (...) Całym Pismem Świętym Bóg mówi do nas o swojej miłości. Można by je nazwać nawet jednym z najpiękniejszych wyrazów tej miłości. Starożytny midrasz - komentując drugi werset Pieśni nad Pieśniami - mówi, że Mojżesz otrzymał Torę na Górze Synaj pod postacią pocałunku Boga. Jedną z odpowiedzi człowieka na Boży dar Słowa jest umiłowanie Biblii. (...) Tłumacząc Pieśń nad Pieśniami, szukałem takich słów, które zachowałyby dostojeństwo Pisma Świętego i nie odbiegały zbytnio od słownictwa, jakiego dziś użyliby zakochani. Niektóre zwroty i wyrażenia idiomatyczne zostały przełożone nie dosłownie, ale zgodnie z duchem oryginału. Zamiast tradycyjnych didaskaliów marginalnych (Oblubieniec, Oblubienica) - których nota bene nie ma w tekście hebrajskim - wprowadziliśmy On i Ona. Podobnie śródtytuły, który również są w gestii tłumacza, nie są wzorowane na innych przekładach. [3]

Ks. K. Bardski o swoich pięciu tłumaczeniach księgi Pieśń nad Pieśniami w: Przedmowa do: Biblia Impulsy, Pieśń nad pieśniami. Katowice 2022

Proszę się nie zdziwić, jeśli przyznam się, że tłumaczenie zawarte w niniejszej książce jest piątym przekładem Pieśni nad pieśniami, nad którym pracowałem. Co więcej, każde z nich różni się pod wieloma względami. Warto może w tym miejscu podzielić się krótką refleksją historyczną. Pierwszy przekład Pieśni nad pieśniami powstał pod koniec lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, kiedy doświadczyłem fascynacji duchową interpretacją poematu. W przekładzie tym konfrontowałem hebrajski tekst z tłumaczeniami Septuaginty i Wulgaty, szukając źródeł starożytnej i średniowiecznej symboliki utworu. Ostatecznie jednak tłumaczenie to, w miarę dosłowne, ukazało się w 2011 r. wraz z komentarzem filologicznym oraz przekładami hebrajskiego Targumu i łacińskiego komentarza Alkuina z Jorku jako jeden z rozdziałów tzw. monografii profesorskiej pt. Lektyka Salomona. Biblia - Symbol - Interpretacja (Rozprawy Naukowe 6, Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, Warszawa 2011, s. 287-366) [IMG]. Wcześniej jednak światło dzienne ujrzał poetycki przekład z zastosowaniem daleko posuniętej zasady ekwiwalencji dynamicznej, opublikowany w formie odrębnej ilustrowanej książeczki przez Towarzystwo Biblijne w Polsce (Pieśń nad pieśniami. Wstęp, przekład i komentarz, Warszawa 2003) [IMG TXT]. Tekst ten został następnie przedrukowany w książce Dwugłos o Pieśni nad pieśniami (Petrus, Kraków 2020) [GAL]. Trzecie tłumaczenie powstało w ramach prac nad międzywyznaniowym projektem Biblia Ekumeniczna. Biorąc pod uwagę skomplikowane procedury redakcyjne, przekład bazowy poddawany był wielorakim obróbkom w ekumenicznym gronie redakcyjnym oraz ze strony polonistów i redaktora korpusu ksiąg dydaktycznych. Ostateczna więc wersja, będąca owocem pracy zespołowej, została opublikowana wraz z innymi pismami dydaktycznymi (Pismo Święte Starego Testamentu. Księgi Dydaktyczne. Przekład Ekumeniczny. Towarzystwo Biblijne w Polsce. Warszawa 2008, s. 1097-1109) [IMG] oraz finalnej wersji Biblii Ekumenicznej w 2018 r.  [GAL TXT]. Jeśli jednak ktoś byłby zainteresowany pierwotną bazową formą tłumaczenia, to zamieściłem ją na prywatnej stronie internetowej. W końcu czwarte tłumaczenie, mające najbardziej dosłowny charakter, powstało na prośbę Oficyny Wydawniczej Vocatio w ramach projektu, w tomie poświęconym księgom dydaktycznym (Pieśń nad pieśniami, w: Pisma. Przekład interlinearny z kodami gramatycznymi, transliteracją i indeksem słów hebrajskich i aramejskich, red. A. Kuśmirek. Vocatio, Warszawa 2010, s. 454-469). [IMG]. Co się tyczy niniejszego przekładu [GAL], to zacznijmy od tzw. didaskaliów. W wielu tłumaczeniach (np. Biblii Tysiąclecia, czy Biblii Poznańskiej) na marginesie tekstu Pieśni pieśniami znajdujemy dodane przez tłumaczy lub redaktorów słowa "Oblubienica", "Oblubieniec", „Chór", które mają pomóc czytelnikowi przyporządkować wypowiedzi poszczególnym bohaterom poematu. Nie znajdziemy ich ani w oryginale hebrajskim, ani w starożytnych tłumaczeniach między innymi dlatego, że przeważnie formy gramatyczne czasowników, przymiotników i zaimków pozwalają w języku hebrajskim przypisać je kobiecie, mężczyźnie lub podmiotowi zbiorowemu. Nie zawsze jednak jest to oczywiste, dlatego też w komentarzach niejednokrotnie podajemy możliwości alternatywne. Ponadto sądzimy, że określenia „Oblubienica” i „Oblubieniec" należą do rejestru archaicznych biblizmów, które lepiej zastąpić słowami „Ukochana" i "Ukochany".

Zestawienie przekładów Pieśni nad Pieśniami K.Bardskiego
Rok	Gdzie	PnP#1	PnP#2	PnP#3	PnP#4	PnP#5
2003	Pieśń nad pieśniami, Towarzystwo Biblijne w Polsce
2008	Księgi dydaktyczne. Biblia Ekumeniczna
2010	Hebrajsko-polski Stary Testament. Pisma. Przekład interlinearny. Vocatio.
2011	Lektyka Salomona. Biblia – Symbol – Interpretacja	a
2018	Biblia Ekumeniczna
2020	Dwugłos o "Pieśni nad pieśniami".
2022	Biblia Impulsy. "Pieśń nad pieśniami"
2024	Biblia Lubelska. "Pieśń nad pieśniami"					b

Kalendarium przekładu

Linki

Tekst tłumaczenia:

• Tekst Pieśni nad Pieśniami 
• Tekst Księgi Koheleta z 2008 roku